10 điều Phật dạy đạo làm người để tránh nghiệp, tích đức

Phật dạy các mối quan hệ đạo làm người cần khắc ghi

Đạo làm người là một khái niệm về đạo đức. Nó mô tả cách sống và hành động đúng đắn, tốt đẹp và có ích cho xã hội và con người. Trong văn hóa Phật Pháp Việt Nam, đạo làm người được thể hiện qua thông qua những hành vi chuẩn mực đạo đức và những nguyên tắc cơ bản như từ, hiếu, tình nghĩa, kính, nhường, thương người và yêu nước.

Dưới đây là 6 mối quan hệ mà chúng ta nên khắc khi theo lời Phật:

1. Từ: là nguyên tắc đạo đức quan trọng nhất, đòi hỏi mỗi người phải tuân thủ và thực hiện các lời nói đúng đắn, không gây tổn hại đến người khác và giữ gìn lòng tốt và chân thành.
2. Hiếu: Thể hiện lòng biết ơn và lòng hiếu thảo đối với cha mẹ, người nuôi dưỡng ta và các người lớn tuổi. Đồng thời hiện thực hóa lòng biết ơn này qua các hành động và lời nói.
3. Nghĩa: Sự quan tâm, thông cảm và yêu thương đối với người khác, không chỉ trong gia đình mà còn trong xã hội. Có thể là các mối quan hệ tình cảm với bạn bè hoặc cả người lạ. Để có một mối quan hệ tốt đẹp, chúng ta cần có lòng cống hiến và chia sẻ với những người xung quanh, sống có tình có nghĩa.
4. Kính: Chúng ta cần biết kính trọng đối với người lớn tuổi hơn, các vị trưởng lão, những người chúng ta mang ơn hoặc những bậc tiền bối có nghĩa cả cao đẹp, làm những điều tốt.
5. Nhường: Khả năng hy sinh và đặt lợi ích của người khác lên trên lợi ích cá nhân. Đây là một nguyên tắc cơ bản trong đạo Phật, khuyến khích mỗi người sống một cuộc sống không ích kỷ và sẵn lòng chia sẻ với người khác.
6. Thương người và yêu nước cũng là những nguyên tắc đạo đức quan trọng theo Phật Pháp. Hãy từ bi, thông cảm đối với sự khổ đau và nỗi đau của người khác và đóng góp cho lợi ích chung của đất nước, xã hội.

Những đức tính cần thiết của con người

Ngay từ nhỏ khi đi học, chúng ta đã được người lớn chỉ bảo cho những đức tính cần có để trở thành một công dân tốt. Cũng như lời dạy của Đức Phật, mỗi người cần học hỏi và rèn cho mình những đức tính sau:

1. Phúc hậu: Đạo Phật luôn đặt phúc lên hàng đầu. Vì vậy, để trở thành người tốt, chúng ta cần đối xử hòa nhã và lương thiện với mọi người.
2. Lương thiện: Đạo Phật luôn khuyến khích hành động thiện lành và đặt lòng từ bi làm trọng tâm của một người tốt, đây chính là đạo lý làm người.
3. Giữ chữ tín: Trung thành và đáng tin cậy là phẩm chất mà một người tốt luôn phải tuân thủ. Đừng bao giờ dối trá hay vi phạm lời hẹn với người khác. Điều này là tiêu chuẩn mà Phật dạy để trở thành một người tốt.
4. Khoan dung: Một người tốt không nên bận tâm những vấn đề nhỏ nhặt mà nên có cái nhìn rộng lớn và sẵn lòng tha thứ cho lỗi lầm của người khác. Bằng cách này, chúng ta có thể giáo huấn và giảng dạy bằng lòng nhân từ thay vì chỉ trích.
5. Thành thật: Điều này là rất cơ bản và mỗi người đều nên hiểu rằng để trở thành người tốt, chúng ta không nên dối trá để tránh những hậu quả của việc nói dối. Hành động thành thật sẽ được đền đáp xứng đáng.
6. Khiêm tốn: Phật dạy rằng để trở thành người tốt, chúng ta cần không ngừng tu dưỡng và luôn giữ tinh thần khiêm tốn, kính trọng những người trên và nhường nhịn với những người dưới. Sự khiêm tốn là một trong những đức tính cần có khi học đạo làm người.
7. Chính trực: Trong cuộc sống, chúng ta cần trung thành và chính trực, không nịnh hót hay nhẫn tâm. Hãy dũng cảm đối diện với sự thật và chiến đấu cho sự công bằng.
8. Kiên trì: Đức Phật dạy rằng dù cuộc sống có gặp khó khăn, chúng ta cần có lòng kiên trì và gan dạ đối mặt với những thách thức mà không nao núng.

Những lời Phật dạy về đạo làm người chính là nguồn cảm hứng và rèn luyện để chúng ta để trở thành những con người tốt, con người có giá trị. Bằng cách tuân thủ và sống theo những nguyên tắc này, chúng ta sẽ được người đời kính trọng và ngưỡng mộ.

Điều răn của Phật về đạo làm người

Đạo làm người không chỉ là một triết lý đạo đức mà còn là một cách sống toàn diện áp dụng vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Nó bao gồm những nguyên tắc quan trọng như lòng nhân ái, lòng từ bi, trung thực, tôn trọng, trách nhiệm, sự hiểu biết và đồng cảm.

Phật dạy về đạo làm người hãy yêu thương và quan tâm trong quan hệ hôn nhân, khuyến khích lòng hiếu thảo và tôn trọng đối với gia đình và cả xã hội. Để không tạo nghiệp, đau khổ sẽ đeo bám cả đời thì con người cần tránh những điều sau:

Tuân thủ ngũ giới

Theo đạo Phật, ngũ giới được coi là một phần quan trọng trong việc phát triển đạo đức làm người và tu tập. Tuân thủ ngũ giới giúp tín đồ tạo tâm an yên và là con đường đi đến Niết bàn. Ngũ giới bao gồm 5 điều cấm mà tín đồ Phật giáo nên tuân thủ:

1. Giới sát (không sát sanh): Tín đồ không được giết người, bất kể là người nào. Điều này áp dụng cho cả sinh vật đời sống và không đời sống.
2. Giới đạo (không trộm cắp): Đạo làm người tuyệt đối không được lấy cắp tài sản của người khác. Điều này bao gồm cả việc trộm cắp vật chất và trộm cắp ý tưởng của người khác.
3. Giới tà dâm (không hành dâm với người khác ngoài vợ, ngoài chồng): Tín đồ không được có hành vi tình dục với người không phải là vợ hoặc chồng. Điều này áp dụng cho cả việc cưỡng bức tình dục.
4. Giới vọng ngữ (không được nói điều sai trái): Tín đồ không được nói dối hay truyền bá thông tin không chính xác. Điều này bao gồm cả việc nói dối, vu khống và tung tin đồn.
5. Giới tửu (không uống rượu): Tín đồ không được uống rượu. Trong một số vùng, người dân có thể có tập quán uống rượu, nhưng tín đồ Phật giáo thay đổi thành không được uống rượu say hay gọi là già giới. Không được uống say bởi rượu là cánh cửa dẫn con người ta đến các sai lầm.

Quy luật ngũ giới đề cao tôn trọng sự sống, không làm những điều gây hại và đau khổ cho bản thân, con người và muôn loài trong cuộc sống. Theo lời Phật dạy, nếu không tuân thủ nguyên tắc về đạo làm người có thể gặp các quả báo nhân quả, có thể bao gồm:

• Mang gánh nặng tâm lý sống trong cảm giác tâm không an yên
• Gây tổn thương và đau khổ cho người khác và tạo nghiệp cho chính bản thân mình
• Nhận quả báo trong cuộc sống hiện tại và kiếp sau
• Gây trở ngại trong việc tiến bộ tu tập và đạt đến giải thoát

Thực hiện 4 điều thiện về Khẩu

Bốn điều thiện về khẩu trong Phật giáo là những nguyên tắc đạo đức liên quan đến việc sử dụng lời nói một cách đúng đắn và có ý nghĩa. Cụ thể như sau:

1. Không nói dối: Khi chúng ta tuân thủ nguyên tắc đạo làm người này, ý nghĩ và lời nói của chúng ta sẽ trở nên thống nhất và chân thành. Ngược lại, việc nói dối để đánh lừa người khác chỉ làm mất đi lòng tin và sự tin tưởng vào những gì chúng ta nói. Nói dối vì lợi ích cá nhân hoặc khoe khoang càng khiến chúng ta phạm tội nặng hơn. Tuy nhiên, chỉ khi nói dối để cứu khổ đau và giảm bớt khổ đau cho người khác, chúng ta mới không phạm tội.
2. Không nói hai lời: Không sử dụng lời nói để tạo ra sự tranh cãi hoặc gây rối. Thay vào đó, nên tôn trọng và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với mọi người, không để thù oán phát sinh và tạo ra sự cách xa giữa những người thân thiết.
3. Không nói điều ác: Đây là việc không sử dụng lời nói để tổn hại hoặc làm đau lòng người khác. Người chuyên nói lời ác là người không có đạo làm người, không từ bi và sẽ gặp quả báo nặng, không có bạn bè và có thể gặp họa sát thân.
4. Không nói thêu dệt: Không nói thêu dệt có ý nghĩa là không sử dụng lời nói để tạo ra những lời lẽ không chính xác hoặc thiếu trung thực nhằm mê hoặc hoặc lôi kéo lòng người, gây ra sự lạc lòng và đánh lừa người khác. Những người thường nói thêu dệt là những người có ý đồ không tốt, lợi dụng người khác để đạt lợi ích cá nhân. Nếu tiếp tục hành động như vậy, họ sẽ bị mọi người khinh rẻ và xa lánh.

Lời Phật dạy về cuộc sống vô thường, đâu ai biết trước ngày mai. Vì vậy hãy yêu thương lẫn nhau, nói lời hay ý đẹp, chớ nói nặng lời thương tổn người khác. Khi ác khẩu, không chỉ mang hại cho người khác mà bản thân người buông lời cũng sẽ gặp quả báo theo luậy nhân quả. Vậy nên hãy tu tâm tu khẩu để không nghiệp cho đời.

Thực hiện 3 điều thiện về Ý

Ngoài 4 điều thiện về Khẩu, Phật cũng dạy đạo làm người rằng con người cần thực hiện 3 điều thiện về Ý. Có như vậy thì mới buông bỏ khổ đau và tiến gần hơn đến chốn an yên.

Đầu tiên, không tham lam, tức là không ham muốn và khao khát một điều gì đó một cách tham lam. Có thể là vật chất, công danh, tình cảm,... Tham lam chỉ dẫn đến sự tham vọng vô độ, sa đọa và không hài lòng với những gì chúng ta đã có, gây ra sự bất hòa và khổ đau.

Thứ hai, không giận giữ, tức là không để lòng nổi giận vì tức giận chi phối hành động và tư tưởng của chúng ta. Khi chúng ta giữ giận trong lòng, chúng ta không chỉ gây tổn thương cho bản thân mình mà còn tạo ra sự xung đột và hận thù trong mối quan hệ với người khác.

Cuối cùng, không tà kiến, tức là không bị mắc kẹt trong quan điểm hẹp và thiên vị của chúng ta. Khi chúng ta có tư tưởng tà kiến, chúng ta không thể thấy được sự thật và không thể đánh giá một cách công bằng. Điều này chỉ tạo ra sự chia rẽ và mất mát trong xã hội.

Quá trình tu tập và học đạo làm người này yêu cầu sự kiên nhẫn, tự quản và tự nhìn vào bản thân. Chúng ta cần tu tâm dưỡng tính bằng cách thực hành kiểm soát ý thức, nhận biết và nhìn nhận các ý định và hành vi của mình, và chỉnh sửa chúng nếu cần thiết. 

Bằng cách loại bỏ những điều xấu trong lòng, kiểm soát dục vọng và phát triển tính thiện, chúng ta có thể tiến bộ trên con đường trở thành người tốt hơn. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực và kiên trì, nhưng qua quá trình tu tập và rèn luyện, chúng ta có thể trở nên tự do hơn, đạt được sự bình an và hạnh phúc trong cuộc sống.

Từ bỏ 6 nghiệp tổn hao tài sản

Trong lời Phật dạy đạo làm người, có nói về sáu nghiệp tổn hao tài sản và đời sống. Những nghiệp này gồm: đam mê rượu chè, cờ bạc, phóng đãng, đam mê kỹ nhạc, kết bạn với người ác và biếng người.

Theo lời dạy của Phật, sự đam mê và tham gia vào những nghiệp này có thể gây hủy hoại tài sản và đời sống của chúng ta. Sự lạm dụng rượu chè có thể dẫn đến tình trạng nghiện và gây hại cho sức khỏe và mối quan hệ gia đình. Cờ bạc có thể khiến chúng ta sa vào nợ nần và gây mất cân bằng tài chính. 

Sự phóng đãng và đam mê kỹ nhạc có thể dẫn đến sự suy yếu trong mối quan hệ tình dục và gây khó khăn trong quan hệ vợ chồng. Kết bạn với người ác có thể tạo ra môi trường xấu và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của chúng ta. Biếng người có thể gây thất bại trong công việc và trì hoãn sự phát triển cá nhân.

Những hành vi này không chỉ gây tổn hại cho cuộc sống hiện tại mà còn để lại hậu quả trong kiếp sau theo quan niệm Phật giáo. Quả báo sẽ đến với những người theo đuổi những nghiệp này, gây khó khăn và đau khổ cho cuộc sống của họ trong tương lai. 

Do đó, để tránh những hậu quả tiêu cực này, lời dạy của Phật về đạo làm người khuyến khích chúng ta tránh và kiềm chế sáu nghiệp tổn hao tài sản và đời sống này. Con người nên học cách buông bỏ phiền não và lòng tham, chúng ta nên theo đuổi những giá trị đạo đức và hành vi lành mạnh để đạt được sự hạnh phúc, thâm tâm an lạc và thành công trong cuộc sống.

TOP 6 đạo lý để trở thành người tốt, có cuộc sống an vui

Bản kinh Thiện Sanh là một bản kinh ngắn gọn nhưng chứa đựng trọn vẹn đạo làm người. Nó mang đến ánh sáng cho những đêm tối của cuộc sống, giúp cho người mê được tỏ, người u được minh.

Bằng cách thấu hiểu và áp dụng sáu đạo đức làm người dưới đây, chúng ta có thể trở thành những người đáng được người khác trọng nể:

1. Đạo hiếu làm con, phận làm cha mẹ: Khi con cái biết hiếu thuận và cha mẹ đúng đắn, gia đình sẽ được an lành và hạnh phúc.
2. Đạo thầy trò: Trò tôn sư, thầy săn sóc và hướng dẫn, điều đó mang lại sự phúc cho xã hội.
3. Đạo vợ chồng: Bằng lòng lễ phép và tình yêu, vợ chồng tôn trọng và quan tâm lẫn nhau, đó là cơ sở cho gia đình hòa hợp và con cái khôn lớn.
4. Quan hệ bạn bè, tình làng nghĩa xóm: Kính trọng và tôn trọng đồng bào, xử trí với lòng yêu thương, sẽ tạo nên một cộng đồng đoàn kết và không có ác bá.
5. Quan hệ chủ tớ, trên dưới: Chủ nhân ôn hòa, phân công công việc cho người đúng, và người tớ trung thành và chăm chỉ. Với sự nhường nhịn đó, quan hệ trên dưới sẽ hòa thuận, không có gì là không ổn.
6. Quan hệ giữa đàn Việt với Sa môn: Đàn Việt tôn trọng và kính phụng hàng Sa môn, trong khi Sa môn chỉ dạy điều lành cho đàn Việt. Từ đó, đạo Phật vững bền và lan tỏa trong xã hội.

Bằng cách áp dụng những đạo làm người này, chúng ta có thể trở thành những người xứng đáng được nể trọng trong mắt người khác. Những nguyên tắc này đơn giản nhưng sâu sắc, và khi chúng ta thấu hiểu và thực hiện chúng, chúng ta sẽ có khả năng tạo ra sự lan tỏa của ánh sáng đạo trong cuộc sống và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Những lời Phật dạy về đạo làm người hay và sâu sắc

1. Thấu hiểu và biết trân trọng điều mình đã nhận, đó là cách tự mang lại lợi ích cho người khác.
2. Hãy chú trọng vào việc phấn đấu để trở thành người dẫn đầu, không so sánh và ganh đua với người khác.
3. Từ bi không hề mang tính thù địch, trí tuệ không phải làm phiền đến tâm trí của ta.
4. Người bận rộn và siêng năng dành nhiều thời gian nhất, đó chính là người tốt nhất.
5. Người cha có lòng tốt sẽ nhận được phúc, người làm việc thiện sẽ được hưởng phúc.
6. Hãy lớn lên trong lòng yêu thương và khiêm tốn trong bản thân.
7. Hãy biết đặt xuống trước khi nhấc lên, việc giải phóng và tự do bắt đầu từ sự tự giới hạn.
8. Hiểu biết về người, biết tiến lên phía trước và rút lui khi cần, tâm hồn sẽ luôn được bình an, hưởng lạc.
9. Biết trân trọng những người gặp gỡ, biết cống hiến và tạo dựng những tình duyên tốt, tạo thiện duyên khắp nơi.
10.  Nếu chúng ta có thể từ bỏ điều gì đó, thì mỗi năm sẽ luôn mang lại niềm vui, và nếu chúng ta gieo trồng hạnh phúc và tri thức, mỗi ngày đều là một ngày tốt đẹp.

Lời kết

Trên đây Phụ Nữ Plus vừa chia sẻ cho các bạn những điều dạy của Đức Phật về đạo làm người hay và ý nghĩa nhất. Hy vọng mọi người sẽ thấu hiểu và áp dụng những lời dạy này trong cuộc sống hàng ngày. Bằng cách thấu hiểu và áp dụng những nguyên tắc này, chúng ta có thể giữ được một tâm hồn thanh tịnh, sống đúng và sống có giá trị.